Het GRC en de Botterstichting Elburg hebben sinds eind 2022 een samenwerkingsovereenkomst. Een van de concrete resultaten daarvan is dat Lieke Visser, uit onze opleiding THR, nu stage loopt bij de restauratie van de EB 25. Onder begeleiding van Leermeester Cees Leusink pakt ze alles aan wat voorhanden is, zowel de ‘spanten’ als de ‘huid’. Dat vind ze mooi; grote constructies die precies moeten passen.
Opleiding THR
Lieke volgt bij ons de opleiding Technicus Hout en Restauratie. Ze was 18 toen ze begon, en net tot de conclusie gekomen dat de zorg niks voor haar was. Nu, in haar tweede jaar, loopt ze stage. Na een korte periode bij een restauratiebedrijf, is ze aan de slag in Elburg. En dat bevalt haar goed. “Jan Gersen (directeur van het GRC) vertelde me van de samenwerking met de Botterstichting en het 12,5 jarig bestaan van het Leerbedrijf. Ik heb toen aangegeven dat me dat erg leuk leek en de volgende dag meteen gebeld. Het was gelukkig heel snel geregeld.”
Aanpakken op een Elburger botter
‘Anno 1895’ staat er geschreven op een lat in het casco van de Elburger Botter EB 25, het schip dat de stichting nu onder handen heeft. De 129 jaar oude houten platbodem is de negende in de rij Zuiderzee-visserschepen die ze hier al gered hebben van de ondergang. Er moet nog gigantisch veel aan gebeuren, maar daar schrikken ze niet van. Onder leiding van Leermeester Cees Leusink pakt Lieke, samen met een andere stagiair, alles aan wat voorhanden is. “Ja, we zijn hier van het aanpakken”, zegt Cees. “Daar houden we hier wel van.” En dat is ook aan Lieke duidelijk wel besteed. “Het is zwaar, massief hout waarmee je werkt; dat moet je willen. En het moet ook heel precies, want zo’n grote spant bijvoorbeeld, moet toch heel nauw aansluiten op de huid van het schip om de krachten goed te verdelen. Maar dat vind ik prachtig.”
Leren in de praktijk
Leermeester Cees heeft het vak ook zelf voornamelijk in de praktijk geleerd. “Ik was altijd al hobbymatig geïnteresseerd. Ik heb vroeger op een botter gevaren, die we later hebben overgenomen. Daar deden we alles zelf aan, met de hulp van de vader van een vriend van me. En ook van andere mensen uit de praktijk heb ik in de loop der tijd veel geleerd. Dat probeer ik nu over te dragen aan jonge mensen, zodat we dit prachtige erfgoed voor minstens de volgende honderd jaar kunnen behouden. Gelukkig hebben we hier wel goed gereedschap en zijn we in de gelegenheid om de schepen echt terug te brengen in de oude staat. Hoewel we vaak veel moeten vervangen proberen we het schip met het oude ambacht in originele staat terug te brengen, want we zijn hier van het restaureren; we bouwen geen replica’s.”
Verlengde stage?
“Ik werk hier nu vijf weken van de acht die de stage duurt, maar het liefst wil ik na de zomer nog door”, zegt Lieke en het is duidelijk dat Cees dat ook wel wil, want de stagiaire is enthousiast en leergierig. Tijdens een rondleiding laten ze samen van alles zien; van het dikke hout dat buiten ligt ‘uit te werken’ en de ‘mallen’ die gebruikt worden om daarvan de massieve spanten te maken, tot de ‘huidplanken’ die liggen te wachten om gebrand en gebogen te worden, zodat ze straks precies passen. Want hoe preciezer, des te sterker de constructie en des te minder het schip lekt.
Hier wordt met plezier een kostbaar ambacht doorgegeven aan volgende generaties. Dat proef je in de oude vissershaven van Elburg als het ware boven de ‘zilte’ IJsselmeerlucht uit.