Onderzoek naar restauratiesector in Gelderland; ‘Red de restauratiespecialist’. Tekort aan goed opgeleide vakmensen vormt op termijn een bedreiging.
Jos van de Zande (Van de Zande erfgoedadviseurs) deed, in opdracht van het GRC, een onderzoek naar de kansen en bedreigingen voor de restauratiesector in Gelderland. De hoofdconclusie is dat we dringend nieuwe mensen moeten opleiden om de kwaliteit te kunnen blijven garanderen. Maar hij kwam ook met aanbevelingen ter verbetering van die opleidingen.
Uitgangssituatie
Van de Zande inventariseerde voor zijn onderzoek eerst de uitgangssituatie in Gelderland. De markt is ca. € 70 miljoen per jaar groot. Het zijn voornamelijk MKB-bedrijven die bij elkaar 750 ambachtslieden op de steiger hebben staan. Maar de instroom is een serieus probleem, net nu de vooruitzichten weer goed zijn en er zich nieuwe onderwerpen en technieken aandienen. Zo zijn duurzaamheid en digitale technieken nog onvoldoende in de erfgoedmarkt doorgedrongen. Bij veel ketenpartners kan het technische en strategische innovatievermogen nog belangrijk worden verbeterd.
Darwin als antwoord
In zijn conclusies en aanbevelingen roept Van de Zande Charles Darwin aan, waar die zegt dat de soort overleeft, die het beste reageert op veranderingen. Toegepast op de restauratiesector bestaat de uitdaging niet alleen uit een jaarlijks tekort van zo’n 50 vaklieden. Ook de kwaliteit van de opleidingen moet aan snel veranderende eisen voldoen. Bij restauratieprojecten is duurzaamheid bijvoorbeeld een belangrijke voorwaarde geworden, uit zowel milieu- als kostenoverwegingen. Innoveren op dat gebied is dus van levensbelang voor de bedrijven op deze markt.
Aanbevelingen
Voor de opleidingsmarkt kwam Van de Zande met aanbevelingen om de situatie snel te verbeteren. Die betroffen zowel de inhoud als de vorm. Qua opleiding is er bij K&K-bedrijven veel behoefte aan een gedegen niveau 3-opleiding, zoals de branche-opleiding die nu wordt aangeboden. Daarnaast is er vraag naar maatwerk per bedrijf, hoewel de prijs van de opleidingen een kritische voorwaarde is. Er lijkt ook behoefte aan innovatie in de vorm waarin de opleiding wordt aangeboden. En ten derde zal de behoefte aan digitale technieken in de restauratie snel toenemen. Die kunnen, samen met kennis van oude restauratietechniek, een winnende combinatie vormen.