Nieuwe MBO-3 ´smart-buildingopleiding’ in de restauratie staat in de steigers.
Officieel heet het nog ‘Technicus hout en restauratie’, maar deze ‘werktitel’ is niet inspirerend genoeg en het vertelt te weinig over de werkelijke inhoud. Het is de bedoeling dat in de nieuwe opleiding op MBO-3 niveau gedegen kennis van het hout-ambacht als basis dient. Daar bovenop komt er veel aandacht voor moderne technieken, duurzaamheid en andere ‘skills’. Daardoor ontstaat een groep restauratieprofessionals die de toekomst kent en zelf vormgeeft. In 2020 moet de opleiding gaan draaien. “Wij gaan passie kweken”.
Behoefte aan een ‘moderne’ MBO-3 restauratie-opleiding
Het GRC is blij met de opleiding ‘Specialist restauratie-timmeren MBO-4’ die we sinds dit jaar samen met het Graafschap College aanbieden. Enige nadeel daarvan is dat er daardoor nu een gat valt op MBO-3 niveau, want daar kun je alleen allround timmerman of meubelmaker worden. “Daar is niks mis mee”, zegt Roy Jansen, die bij het GRC de coördinator is voor de nieuwe opleiding, “maar er is een groep leerlingen die meer wil, dan bijvoorbeeld als productietimmerman in de nieuwbouw, of productiemedewerker in een meubelfabriek, aan de slag. Die groep wil graag meer weten van het oude ambacht, de oude houtverbindingen en –constructies die in monumenten zijn toegepast. Daarnaast komen we vaak timmerlieden en productiemedewerkers tegen die in hun praktijk enthousiast zijn geraakt voor die mooie oude gebouwen en technieken.”
Technicus hout en restauratie; wat houdt dat in?
Jan Gersen, die voor het GRC samen met Roy aan de totstandkoming van de opleiding werkt, vult aan. “Wij zijn op zoek naar de slimme, creatieve houtmensen, die verder kijken dan een goed loon. Wij willen ze klaarstomen voor de toekomst van het restauratie-ambacht. Bovenop een gedegen basis van het traditionele handwerk, gaan we verdiepen en verbreden met nieuwe technieken, met circulair en duurzaam denken en met de benodigde ‘soft skills’. We duiken bijvoorbeeld diep in nieuwe technieken, zoals CNC, 3D-printen, infraroodscannen en het gebruik van drones.” Als sluitstuk gelden de zogenoemde ‘soft skills’, zoals communicatie, leiding geven en onderhandelen. Jansen zegt daarover, “dat zijn vaardigheden, die in de huidige opleidingen te weinig aan bod komen, maar oh zo belangrijk zijn in de dagelijkse restauratiepraktijk.”
Doelgroepen, start, duur en uitvoering.
De opleiding zal van start gaan in het schooljaar van 2020. Gersen en Jansen mikken op een onderinstroom uit het VMBO en HAVO en een ‘zij-instroom’ van MBO’ers, professionals en anderen die op grond van opleiding en ervaring in aanmerking komen. “Zowel BOL als BBL dus,” zegt Gersen.
Opmerkelijk is dat met name ook meisjes – veelal uit de meubel-opleiding – van harte worden uitgenodigd. Volgens Jansen is het ‘eindproduct’ een MBO-3 restauratietimmerman, die écht van wanten weet in de moderne restauratiepraktijk. “Het is een driejarige opleiding, zoals alle MBO-3 opleidingen. Na een half jaar gaan onze leerlingen drie dagen per week stage lopen bij de Gelderse Kennis & Kunde-bedrijven. Die zitten om goede mensen te springen. Daarover hebben we afspraken gemaakt.”
Een solide basis voor de restauratietimmerman van de toekomst
“De leerlingen moeten vanaf dag één snappen waarom het belangrijk is, dat ze dit werk doen”, zegt ervaren houtdocent Jansen. “Jongelui krijgen tegenwoordig onvoldoende vak-interesse bijgebracht; daar is vaak geen tijd meer voor”, verzucht hij. “Wij willen dat ze de kracht zien van de combinatie van het oude ambacht en moderne technieken. Wij brengen ze daarmee in aanraking. Wij gaan laten zien wat je allemaal nog meer kan doen. Er komt ruimte om te experimenteren en we maken de verbinding met schilderen, metselen en zelfs het groen. Én we maken de cross-over met de installatietechniek, want dat heeft allemaal invloed op het restauratie-vak, zoals het zich nu ontwikkelt.” Gersen vult ter afsluiting aan, “dat we niet pretenderen echte restauratietimmerlieden af te leveren, want dat wordt je pas écht in de praktijk. Maar we gaan wel een soort ‘smart building’-opleiding maken in de restauratie; een opleiding die toekomstbestendig is. Wij gaan passie kweken.”